Η θετική σκέψη έρχεται να αντιπαρατεθεί στον αρνητισμό και απαισιοδοξία που τόσο έντονα έχουν επηρεάσει το σύγχρονο τρόπο ζωής. Η θετική σκέψη έρχεται στην ουσία να μας υπενθυμίσει τα αυτονόητα: ότι το νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις. Με τον όρο θετική σκέψη θα περιέγραφα έναν τρόπο αντίληψης και ερμηνείας των συνθηκών της ζωή μας - είτε αφορά την σχέση με τον εαυτό μας ή την σχέση με τους γύρω μας, είτε αφορά το μέλλον μας ή τις παρούσες καταστάσεις – ο οποίος εντοπίζει τα θετικά στοιχεία κάθε συνθήκης και επιτρέπει το ενδεχόμενο μιας θετικής εξέλιξης ή προοπτικής. Η θετική σκέψη είναι ο τρόπος σκέψης που χαρακτηρίζεται από μια ρεαλιστική αισιοδοξία και επιμένει να βάζει το στίγμα στην θετική πλευρά των εμπειριών μας έναντι της αρνητικής.
Αναλάβετε την ευθύνη των σκέψεων σας
Για να καταφέρετε να κατευθύνετε τις σκέψεις σας σε πιο θετικά μονοπάτια, χρειάζεται να παραδεχθείτε μια βασική αλήθεια: ότι εσείς ευθύνεστε για αυτές. Οι σκέψεις είναι δικές σας, παράγονται από το δικό σας μυαλό και ελέγχονται από σας. Αυτό ίσως ακούγεται περίεργο, ιδιαίτερα αν πιστεύατε ως τώρα ότι «οι σκέψεις ξεπηδούν μόνες τους μέσα στο μυαλό σας». Εσείς επιτρέπετε στον εαυτό σας να σκέφτεται με τον τρόπο που σκέφτεται, εσείς επιλέγετε αν θα συνεχίσετε να αναπαράγετε έναν αρνητικό τρόπο σκέψης ή όχι.
Καταγράψτε τις αρνητικές σας σκέψεις
Για να καταφέρετε να απαλλαγείτε από αρνητικές σκέψεις χρειάζεται αρχικά να μπορέσετε να τις συνειδητοποιήσετε. Δεν μπορείτε να αλλάξετε κάτι αν δεν βρείτε τι ακριβώς είναι αυτό που πρέπει να αλλάξετε. Δημιουργήστε ημερολόγιο αρνητικών σκέψεων και καταγράψτε τις σκέψεις που περνάνε από το μυαλό σας κάθε φορά που διαπιστώνετε την διάθεση σας να αλλάζει προς το χειρότερο, κάθε φορά δηλαδή που αγχώνεστε, στρεσάρεστε, στεναχωριέστε. Προσέξτε να μην γράφετε συναισθήματα αλλά μόνο σκέψεις (τι σας συμβαίνει την δεδομένη χρονική στιγμή και τι σκέφτεστε για αυτό). Αρνητικές σκέψεις είναι οι σκέψεις μέσα από τις οποίες διακρίνετε την τάση να αναλαμβάνετε την ευθύνη για ότι άσχημο συμβαίνει, την τάση να δίνετε περισσότερη σημασία στο αρνητικό στοιχείο μέσα σε μια περίσταση και να αγνοείτε το θετικό, την τάση να πιστεύετε ότι μόνο αρνητικά πράγματα θα συμβούν στο μέλλον κ.α. Όλα αυτά ανήκουν στην κατηγορία των Γνωστικών Λαθών. Αν συνεχίσετε αυτήν την καταγραφή για 1-2 εβδομάδες, θα διαπιστώσετε στην συνέχεια ότι από ένα σημείο και μετά οι σκέψεις σας γυρνάνε γύρω από τα ίδια μοτίβα. Έχουν δηλαδή κάτι κοινό και μπορούν να ομαδοποιηθούν σε 4-5 (ίσως και παραπάνω για μερικούς) σκέψεις.
Γιατί είναι απαραίτητα λάθος η σκέψη μου;
Δεν θα χρησιμοποιούσα την λέξη λάθος, γιατί δεν υπάρχουν σωστές και λάθος σκέψεις αλλά λειτουργικές και δυσλειτουργικές. Η πιο σαφής ένδειξη είναι το συναίσθημα σας. Αν το συναίσθημα σας είναι δυσάρεστο ή ανυπόφορο το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, προφανώς κάτι φταίει για αυτό. Αν βλέπετε ανθρώπους να είναι περισσότερο χαρούμενοι με τις ίδιες ή και χειρότερες συνθήκες ζωής σε σχέση με τις δικές σας τότε προφανώς δεν φταίει το περιβάλλον για το συναίσθημα σας. Και τέλος από τη στιγμή που διαπιστώνετε επαναλαμβανόμενα μοτίβα στον τρόπο που σκέφτεστε αυτό σημαίνει ότι βάζετε την προσωπική σας πινελιά σε κάθε ενδεχόμενη ερμηνεία των πραγμάτων και η πινελιά αυτή έχει πάντα το ίδιο χρώμα: μαύρο
Θετικά σενάρια μέλλοντος
Όταν σκέφτεστε την επόμενη βδομάδα, τον επόμενο μήνα ή χρόνο ή τα επόμενα 10 χρόνια της ζωής σας, τι συναίσθημα σας περιβάλει; Αν αυτό είναι κάτι δυσάρεστο ίσως πρέπει να αναθεωρήσετε το σενάριο ζωής που ονειρεύεστε. Χρησιμοποιώ τον όρο σενάριο γιατί είναι κάτι που δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί, βρίσκεται απλώς στο μυαλό σας. Συχνά σκεφτόμενοι το μέλλον μας ή την μελλοντική εξέλιξη κάποιων υποθέσεων που μας προβληματίζουν αναπαράγουμε διαρκώς ή εμμένουμε πεισματικά στην χειρότερη δυνατή εξέλιξη. Κάποιοι θα υποστηρίξουν πως με αυτόν τον τρόπο προετοιμάζονται για τα χειρότερα. Αν όμως στο μυαλό μας δεν πάρει φωνή και η θετική έκβαση των πραγμάτων τότε θα έχουμε απλώς κατακλυστεί από άγχος, ανασφάλεια και θλίψη. Γιατί τα συναισθήματα μας είναι απόρροια του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε. Η διαρκής έμφαση σε σενάρια του μέλλοντος που είναι αρνητικά ονομάζεται «καταστροφολογία». Προβλέπουμε «καταστροφές», φτάνουμε σε σημείο να πείσουμε τον εαυτό μας ότι όντως θα συμβούν, συμπεριφερόμαστε σαν αυτό να είναι αλήθεια και τελικά συμβάλουμε στο να γίνουν. Ανοίξτε στο μυαλό σας και άλλες οπτικές. Αναρωτηθείτε «Πόσο διαφορετικά θα μπορούσαν να εξελιχθούν τα πράγματα;» «Ποιο είναι το καλύτερο που θα μπορούσε να συμβεί;». Επεξεργαστείτε αυτό το σενάριο σε βάθος, σκεφτείτε το, φανταστείτε το. Τώρα αναρωτηθείτε «Τι θα μπορούσατε να κάνατε για να συμβάλετε και εσείς στην πραγμάτωση του;»
Διερευνήστε εναλλακτικές οπτικές
Για να καταφέρουμε να σκεφτούμε διαφορετικά χρειάζεται να θέσουμε στον εαυτό μας διαφορετικά ερωτήματα; Ερωτήματα που ξεκινούν με το «Γιατί» συνήθως δεν βοηθάνε γιατί ψάχνουν για αιτίες και οι αιτίες είναι συχνά θέμα ερμηνειών. Αντί να ψάχνετε αιτίες, αναζητήστε τρόπους. Θέστε στον εαυτό σας άλλες ερωτήσεις, για να οδηγήσετε την σκέψη σας σε άλλες κατευθύνσεις. Επιλέξτε τα ερωτήματα του «Πως» και γενικότερα ερωτήματα που αναζητούν τρόπους. «Πως μπορεί να μου φανεί χρήσιμη αυτή η εμπειρία;» «Τι μπορώ να κάνω για να νιώσω καλύτερα;» «Πως μπορώ να δω την κατάσταση διαφορετικά» Να θυμάστε ότι η συνήθειες σας διαμορφώνονται από αυτό που επιλέγετε να κάνετε με μεγαλύτερη συχνότητα. Το ίδιο ισχύει και για τον τρόπο σκέψης σας. Αν αφήνεστε στον αρνητισμό, σας γίνεται συνήθεια. Καλλιεργήστε την δεξιότητα να σκέφτεστε θετικά και θα αντιληφθείτε ότι σταδιακά θα σας είναι όλο και πιο εύκολο, όλο και πιο οικείο.
Πρόσεχε τις σκέψεις σου, γίνονται λέξεις
Πρόσεχε τις λέξεις σου, γίνονται πράξεις
Πρόσεχε τις πράξεις σου, γίνονται συνήθειες
Πρόσεχε τις συνήθειες σου, γίνονται ο χαρακτήρας σου
Πρόσεχε τον χαρακτήρα σου, γίνεται το πεπρωμένο σου
- Lao-tze, Κινέζος Φιλόσοφος & Ποιητής
